
Brak wymagalności roszczenia nie może być przeszkodą ubiegania się o zabezpieczenie skoro uprawniony w celu dochodzenia takiego roszczenia może wystąpić nawet na drogę sądową (rozumowanie a maiori ad minus). Zgodnie z art. 730 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, zabezpieczenia można żądać w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny, bez odwołania się do wymagalności roszczenia.
Przepis ten wymaga jedynie uprawdopodobnienia istnienia roszczenia, nie wspominając o jego wymagalności. Istotne jest jedynie aby wymagalność nastąpiła najpóźniej z chwilą zamknięcia rozprawy.
Stosownie do przepisu art. 316 § 1 zdanie drugie Kodeksu postępowania cywilnego, zasądzeniu roszczenia nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że stało się ono wymagalne w toku sprawy. W przeciwnym razie powództwo zostanie oddalone, a udzielone zabezpieczenie upada.
Jednakże, mimo dopuszczalności udzielenia zabezpieczenia roszczenia jeszcze niewymagalnego, uwzględnienie wniosku możliwe jest tylko w razie wystąpienia szczególnych okoliczności, gdyż tak znacząca ingerencja w prawa dłużnika do dysponowania swoim majątkiem i to przed datą, w jakiej powinien spełnić zobowiązanie może być dla niego źródłem niepowetowanej szkody, może też naruszać zasadę proporcjonalności wyrażoną w art. 730 1 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 730 1 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Niemożność lub poważne trudności w zaspokojeniu się uprawnionego z majątku obowiązanego, na skutek czy to redukcji wierzytelności czy też w wyniku niepowodzenia czynności zmierzających do restrukturyzacji spółki, uzasadniają interes prawny wierzyciela. Nie uzasadniają takiego wniosku natomiast medialne doniesienia o trudnościach finansowych dłużnika.
Łukasz Tłoczyński, Dyrektor Zarządzający, Departament Prawny Kancelarii Prawno-Podatkowej Capital Legis