Kasowy PIT wchodzi w życie od nowego roku

Ustawą z dnia 27 września 2024 r. Sejm wprowadził zmiany w zasadach rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Z dniem 1 stycznia 2025 r. polscy przedsiębiorcy zyskają możliwość korzystania z tzw. kasowego PIT. Pozwala on na zapłatę podatku dochodowego dopiero w chwili otrzymania pieniędzy od kontrahenta. Choć metoda kasowa rozliczania przychodów posiada liczne ograniczenia i warunki, jest swoistą rewolucją w podejściu państwa do prowadzenia działalności gospodarczej.

Podmioty uprawnione do kasowego PIT

Nowe przepisy przewidują, że przedsiębiorca tylko wtedy będzie mógł skorzystać z kasowego PIT, gdy:

• jego przychody z prowadzonej działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 000 000 zł;
• prowadzi działalność gospodarczą samodzielnie, a nie w formie spółki cywilnej lub handlowej;
• nie prowadzi ksiąg rachunkowych;
• transakcja dotyczy relacji B2B i jest udokumentowana prawidłowo wystawioną fakturą;
• dopełnił stosownych formalności.

Zgodnie z opisywanymi regulacjami z kasowego PIT skorzystają przedsiębiorcy na:

• skali podatkowej;
• podatku liniowym;
• ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych;
• IP BOX.

Analiza ustawowych przesłanek prowadzi do wniosku, że kasowy PIT nie obejmie tak wielu przedsiębiorców, jak mogłoby się początkowo wydawać. W szczególności nie skorzystają z niego firmy o przychodach powyżej limitu, który jest dość niski np. dla branży handlowej albo budowlanej.

Obowiązki związane z nowym sposobem rozliczeń

By skorzystać z kasowego PIT przedsiębiorca musi złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze tej metody. Ma na to czas do 20 lutego danego roku podatkowego, a jeśli dopiero zaczyna działalność – do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności. Gdy działalność rozpoczął w grudniu, musi złożyć oświadczenie do końca roku podatkowego.

Samo złożenie oświadczenia to jednak dopiero początek zadań stojących przed firmami chcącymi skorzystać z metody kasowej. By system działał, przedsiębiorcy będą musieli wszystkie faktury na bieżąco weryfikować z kontem bankowym. Oznacza to masę dodatkowej pracy, którą albo wykonają pracownicy firmy, albo obsługujące ją biuro księgowe. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce jeszcze na etapie konsultacji sygnalizowało, że pociągnie to za sobą konieczność prowadzenia dodatkowych rejestrów faktur, które trzeba będzie co miesiąc aktualizować.

Przychody wyłączone spod regulacji

Jak wynika z opublikowanego projektu ustawy, metoda kasowa nie będzie miała zastosowania do przychodów:

• niespełniających warunków opisanych wyżej;
• wynikających z transakcji zawartej z podmiotem powiązanym;
• wynikających z transakcji zawartej z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową;
• z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W przypadku podmiotów powiązanych do ustalenia, czy zachodzi wywieranie znaczącego wpływu pomiędzy podmiotami należy przyjąć poziom 5% posiadanych pośrednio lub bezpośrednio udziałów, praw głosu oraz praw do uczestniczenia w zysku albo stracie.

Skutki kasowego PIT

Przyjęcie kasowej metody rozliczania przychodów zobowiązuje przedsiębiorcę do jej stosowania przez cały rok podatkowy. Dodatkowo należy podkreślić, że metoda ta działa jedynie przez 2 lata od wystawienia faktury. Po upływie tego okresu  przedsiębiorca będzie musiał zapłacić podatek nawet wtedy, gdy nie dostał zapłaty od kontrahenta.

Co do zasady kierunek zmian w rozliczaniu podatku PIT należy uznać za właściwy. Problemem są jednak dość poważne ograniczenia w stosowaniu metody kasowej, a także szybko rosnąca biurokracja. Jeśli uwzględnić także fakt, że kasowy PIT posiada inny poziom dochodów niż kasowy VAT, może się okazać, że ustawodawca chcąc usprawnić system podatkowy, jeszcze bardziej go skomplikował.

Zachęcamy do dośledzenia naszego profilu na LinkedIn, gdzie regularnie publikujemy najważniejsze alerty prawne.

W związku z dynamicznie zmieniającym się otoczeniem prawnym i przepisami zachęcamy Państwa także  do śledzenia naszych wpisów i publikacji, w szczególności tych odnoszących się do bieżącego funkcjonowania przedsiębiorców.